We hebben er lang op moeten wachten maar eindelijk bestaat er meer duidelijkheid over het tijdstip van de schenking bij de gesplitste aankoop.
De techniek van de gesplitste aankoop
De gesplitste aankoop is een techniek die gebruikt wordt met het oog op een vermogensplanning.
Ouders kopen namelijk samen met de kinderen vastgoed gesplitst aan, zodat de kinderen later minder erfbelasting moeten betalen.
Zo kopen de ouders het vruchtgebruik van het vastgoed en kopen de kinderen de blote eigendom. Op deze manier kunnen de ouders probleemloos het vastgoed bewonen of verhuren. Bij overlijden van beide ouders zal hun vruchtgebruik uitdoven waardoor de kinderen volle eigenaar worden zonder hierop erfbelasting te betalen.
Vaak schenken de ouders dan eerst gelden middels een bankgift aan de kinderen zodat zij met deze gelden de blote eigendom kunnen aankopen.
De fictiebepaling in artikel 2.7.1.0.7 VCF
Bij deze techniek heeft de wetgever wel een fictiebepaling ingevoerd in artikel 2.7.1.0.7 VCF:
De roerende en onroerende goederen die wat betreft het vruchtgebruik door de erflater en wat betreft de blote eigendom door een derde onder bezwarende titel zijn verkregen, worden, voor de heffing van de erfbelasting, geacht in volle eigendom in zijn nalatenschap aanwezig te zijn en als legaat door die derde te zijn verkregen. Hetzelfde geldt voor effecten aan toonder of op naam en voor geldbeleggingen die voor het vruchtgebruik ingeschreven zijn op naam van de erflater en voor de blote eigendom op naam van een derde.
Het eerste lid is niet van toepassing :
1° als wordt bewezen dat de verkrijging geen bedekte bevoordeling van de derde is;
2° als de erflater langer heeft geleefd dan de derde of als de derde niet behoort tot de personen, vermeld in artikel 2.7.3.4.4, eerste, tweede en derde lid.
In artikel 2.7.1.0.7 VCF werd een wettelijk vermoeden ingevoerd dat de vruchtgebruiker (zijnde de ouders) zelf de volledige aankoop van het vastgoed heeft betaald en deze techniek alleen maar werd gebruikt om geen erfbelasting te moeten betalen. In dat geval zal bij overlijden van de ouders alsnog erfbelasting verschuldigd zijn.
De heffing van de erfbelasting kan echter vermeden worden wanneer de erfgenamen (zijnde de kinderen) kunnen bewijzen dat zij zelf over voldoende financiële middelen beschikten om de aankoop te betalen, hetzij doordat zij zelf al het nodige geld voor de aankoop hadden of omdat de ouders vooraf aan de aankoop het nodige geld hadden geschonken.
Tijdstip schenking
Er bestond al enige tijd discussie wanneer deze schenking moest plaatsvinden.
Met het standpunt nr. 20067 d.d. 28.09.2020 heeft VLABEL hierin duidelijkheid gebracht.
Zodra de verkrijger van de blote eigendom kan aantonen dat hij ingevolge de schenking definitief eigenaar was van de geldmiddelen en dat hij effectief daarmee zijn deel in de prijs van de verrichting voorzien in artikel 2.7.1.0.7 VCF heeft betaald, is het van geen belang hoelang tevoren deze geldmiddelen hem geschonken werden door de verkrijger van het vruchtgebruik: in deze veronderstelling, wordt artikel 2.7.1.0.7 niet toegepast.
De datum van de schenking kan bewezen worden door alle middelen van recht, met uitzondering van de eed of van eenvoudige beweringen van de partijen zelf of van hen uitgaande bescheiden.
Het is evenmin vereist dat de schenking gebeurde bij authentieke akte: het volstaat te bewijzen, buiten de akte van verkrijging om, dat de geldmiddelen in voorkomend geval werden geschonken (bij authentieke akte, bij manuele overdracht of bij indirecte schenking) vóór de betaling door de blote eigenaar van zijn deel in de prijs.
Volgens Vlabel is aldus enkel vereist dat de blote eigenaar kan aantonen dat de schenking gebeurde voor het verlijden van de authentieke aankoopakte. Het maakt hierbij niet uit dat bij de ondertekening van de compromis eventueel al een bedrag werd betaald. De schenking kan in dit geval plaatsvinden na de ondertekening van de compromis zolang deze plaatsvindt voor het verlijden van de authentieke aankoopakte.
(bron: https://belastingen.vlaanderen.be/sp-20067-gesplitste-aankoop-%E2%80%93-tegenbewijs)