Nieuw samengestelde gezinnen zijn alomtegenwoordig. Dit is een positieve zaak, doch het komt spijtig genoeg vaak voor dat kinderen in conflict komen met hun plusouder wanneer hun eigen ouder komt te overlijden. Een plusouder kan immers ook rechten laten gelden t.a.v. de nalatenschap van zijn overleden echtgenoot.
We nemen volgend voorbeeld:
Thomas heeft twee kinderen, Jana en Elke, uit zijn eerste relatie. Na een zware echtscheiding vindt Thomas opnieuw de liefde bij Katia. Thomas en Katia trouwen. Enkele jaren later komt Thomas te overlijden.
Wie zal wat erven uit de nalatenschap?
De langstlevende echtgenoot die samen met de kinderen van de erflater uit een eerder huwelijk tot de nalatenschap komt, maakt aanspraak op het vruchtgebruik over de volledige nalatenschap. De kinderen erven de blote eigendom. (cfr. artikel 745bis Burgerlijk Wetboek)
Dit betekent in hogerstaand voorbeeld dat Katia het vruchtgebruik heeft over de gehele nalatenschap van Thomas, hetgeen inhoudt dat zij de goederen mag gebruiken of verhuren, doch niet kan verkopen zonder de toestemming van de blote eigenaars, nl. de kinderen.
De kinderen zijn blote eigenaar van de nalatenschap en zullen pas volle eigenaar worden van de goederen zodra ook Katia komt te overlijden.
Het spreekt voor zich dat deze situatie voor spanningen kan zorgen.
De wetgever heeft dit ingezien en willen opvangen door beschermingsmechanismen in te bouwen.
Zo is het mogelijk voor de langstlevende echtgenoot en pluskinderen om de omzetting van het vruchtgebruik/blote eigendom te vorderen. Het is evenwel een verplichting voor de rechtbank om de omzetting toe te staan voor alle goederen, behalve voor wat betreft de gezinswoning. Indien de langstlevende niet akkoord gaat, kan de omzetting m.b.t. de gezinswoning niet zonder meer gebeuren. Het is dan aan de rechter om hierover te oordelen.
De omzetting van het vruchtgebruik of de blote eigendom kan op drie manieren gebeuren:
-
- In de volle eigendom van de met vruchtgebruik belaste goederen
Dit houdt in dat de goederen uit de nalatenschap zullen verdeeld worden. De kinderen krijgen bepaalde goederen in volle eigendom en de plusouder krijgt bepaalde goederen (ter waarde van het vruchtgebruik) in volle eigendom.
-
- In een geldsom
Dit houdt in dat degene die de omzetting vordert de volle eigendom verkrijgt van de goederen tegen betaling van een geldsom aan de blote eigenaar.
-
- In een gewaarborgde en geïndexeerde rente
Dit houdt in dat degene die de omzetting vordert de volle eigendom verkrijgt, in ruil waarvoor hij op vaste tijdstippen (wekelijks, maandelijks, jaarlijks, …) een geldsom betaalt aan de voormalige blote eigenaar, tot diens overlijden.
Indien u meer informatie wenst over dit onderwerp of wij u kunnen adviseren in het kader van een mogelijke vermogensplanning, aarzel dan niet ons te contacteren!
Bron:
-
- Wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft en tot wijziging van diverse andere bepalingen ter zake, BS 31 juli 2017.
- KEMPS, Een nieuw samengesteld gezin: wie krijgt wat bij een overlijden?, Argus Advocaten, 03.05.2021.