In elke procedure aangaande de verblijfsregeling van minderjarige kinderen, in het kader van een echtscheiding of daarbuiten, hebben zij het recht om gehoord te worden.
Kinderen die jonger zijn dan 12 jaar worden niet in elke procedure automatisch gehoord. Zij worden enkel gehoord indien de rechter, het kind zelf, een van de ouders of het Openbaar Ministerie hierom verzoekt.
De rechter kan dit verzoek weigeren, behalve wanneer de vraag uitgaat van het minderjarige kind zelf of van het Openbaar Ministerie.
Kinderen die ouder zijn dan 12 jaar krijgen wel automatisch een uitnodiging van de familierechtbank om te worden gehoord. Zij hebben dus altijd het recht om hun verhaal te vertellen, doch zijn hiertoe niet verplicht. Bij de uitnodiging van de rechtbank zit een antwoordformulier en via deze weg kan het kind laten weten dat hij/zij liever niet op de uitnodiging tot verhoor ingaat.
Het Grondwettelijk Hof heeft in haar arrest van 21 april 2022 (nr. 58/2022) beslist dat dit recht ook toekomt aan de halfbroers en halfzussen van de minderjarige kinderen voor wie de rechter een verblijfsregeling zal vastleggen.
Het Hof is van mening dat als de verblijfsregeling van hun halfbroer of halfzus verandert, dat ook een invloed heeft op hun leven en dat zij daarom ook de kans moeten krijgen om hun stem te laten horen.
Hoe verloopt nu een zulk ‘verhoor’ van de minderjarige?
De rechter nodigt het minderjarig kind uit voor een gesprek in een rustige ruimte. In principe zijn er geen andere aanwezigen, behalve de rechter en de griffier. De ouders kunnen hier in elk geval niet bij zijn. Enkel indien de rechter dit motiveert, kan er bijvoorbeeld iemand van het CAW aanwezig zijn.
Tijdens het gesprek heeft de rechter het met de minderjarige over het verloop van de uitoefening van het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling en het recht op persoonlijk contact. Het financiële wordt uiteraard niet met het kind besproken.
Na het gesprek stelt de griffier een getrouw verslag op van wat de minderjarige heeft gezegd. Dit verslag wordt vervolgens bij het familiedossier gevoegd. De ouders en de advocaten kunnen dit verslag inkijken. De minderjarige kan vragen aan de rechter om bepaalde zaken niet in het verslag te vermelden. De rechter respecteert normaal een dergelijke vraag en zal hiervan geen melding maken in het verslag.
De rechtbank houdt rekening met de mening van het kind, afhankelijk van diens leeftijd en maturiteit, maar is uiteraard niet verplicht de mening van het kind te volgen. De rechtbank spreekt een verblijfsregeling uit rekening houdend met alle elementen in het dossier en in het belang van het kind.
Heeft u vragen of wenst u bijstand in een procedure, dan staan de advocaten van ESKA LAW u graag bij!
Bron:
- Grondwettelijk Hof, arrest nr. 58/2022 van 21 april 2022, https://www.const-court.be/public/n/2022/2022-058n.pdf