Gronden beëindiging wettelijke samenwoning

Het instituut van het huwelijk wordt in de huidige samenleving steeds meer vervangen door de wettelijke samenwoning.

Onlangs diende de heer Koen Geens een wetsvoorstel in met betrekking tot de gronden van de beëindiging van de wettelijke samenwoning.

Vooreerst brengen we de basisbegrippen nog eens ter herinnering.

Volgens artikel 1475 van het oud Burgerlijk Wetboek wordt het volgende verstaan onder wettelijke samenwoning: “de toestand van samenleven van twee personen die een verklaring hebben afgelegd overeenkomstig artikel 1476.”

Artikel 1476, §1 van het oud Burgerlijk Wetboek bepaalt het volgende:

“Een verklaring van wettelijke samenwoning wordt afgelegd door middel van een geschrift dat tegen ontvangstbewijs wordt overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeenschappelijke woonplaats.

Dat geschrift bevat de volgende gegevens:

1° de datum van de verklaring;

2° de naam, de voornamen, de plaats en de datum van geboorte en de handtekening van beide partijen;

3° de gemeenschappelijke woonplaats;

4° de vermelding van de wil van beide partijen om wettelijk samen te wonen;

5° de vermelding dat beide partijen vooraf kennis hebben genomen van de inhoud van de artikelen 1475 tot 1479;

De ambtenaar van de burgerlijke stand gaat na of beide partijen voldoen aan de wettelijke voorwaarden inzake de wettelijke samenwoning en maakt in voorkomend geval melding van de verklaring in het bevolkingsregister.

Artikel 64, §§ 3 en 4, is van overeenkomstige toepassing op de akten van de burgerlijke stand en de bewijzen, die, in voorkomend geval, worden gevraagd tot staving dat is voldaan aan de wettelijke voorwaarden.”

Op 28 september 2022 diende de heer Koen Geens een wetsvoorstel tot wijziging van het oud Burgerlijk Wetboek met het oog op de afschaffing van de beëindiging van de wettelijke samenwoning door het huwelijk met een derde in.

Artikel 1476 van het oud Burgerlijk Wetboek bepaalt de gronden van beëindiging van de wettelijke samenwoning.

Momenteel zijn er 3 gronden waarop de wettelijke samenwoning kan worden beëindigd:

1. 1. Het overlijden van één van de wettelijke samenwoners
   2. Het huwelijk van één van de wettelijke samenwoners
   3. Het neerleggen van een gezamenlijke of eenzijdige verklaring die overhandigd wordt aan de ambtenaar van de burgerlijke stand

Wanneer één van de wettelijke samenwoners in het huwelijk treedt met een derde, dan vindt er geen enkele kennisgeving inzake het einde van de wettelijke samenwoning plaats. De andere wettelijke samenwoner en de gemeente worden niet in kennis gesteld. Dit kan talloze problemen met zich meebrengen, maar deze wijze van beëindigen lijkt voornamelijk gevoelloos en onverschillig.

Het wetsvoorstel wil hier verandering in brengen. Het doel van het wetsvoorstel is om de personen die in het huwelijksbootje wensten te stappen en tevens een einde wensen te maken aan hun wettelijke samenwoning ertoe aanzetten om voor hun huwelijk langs te gaan bij de gemeente en een verklaring tot beëindiging van de wettelijke samenwoning te laten opmaken.

Momenteel huwen mensen die wettelijk samenwonen maar zeer beperkt met een derde. Het wetsvoorstel wil hier verandering inbrengen omwille van de volgende redenen:

• • de wettelijke samenwoner die wenst te huwen aanmoedigen om zijn of haar verantwoordelijkheid op te nemen tegenover de overblijvende wettelijke samenwoner
  • de tot op heden heersende ongelijkheid weghalen die bestaat tussen de wettelijke, samenwoner die overblijft na een eenzijdige verklaring tot beëindiging en de wettelijke samenwoner wiens wettelijke samenwoning werd beëindigd door een huwelijk.