Informatieverplichting van de arts. Op wie rust de bewijslast?

Bij elke ingreep door een arts, moet de patiënt vrij en geïnformeerd toestemming geven. Bovendien moet de arts de patiënt op voorhand steeds informeren over de complicaties die zich kunnen voordien bij een ingreep, de invloed op de overlevingskans etc. Lange tijd bestond er evenwel onduidelijkheid in het medisch aansprakelijkheidsrecht over wie het bewijs moest leveren dat de patiënt al dan niet voldoende werd geïnformeerd. In haar arrest van 18 juni 2020 schepte het Hof van Cassatie duidelijkheid.

Het cassatieberoep werd ingesteld tegen een arrest van het Hof van Beroep te Antwerpen van 8 april 2019 waarin het Hof van Beroep oordeelde dat het aan de arts is om te bewijzen of hij de patiënt vooraf voldoende heeft geïnformeerd over complicaties die zich tijdens de ingreep kunnen voordoen. De arts verklaarde in de beroepsprocedure aan de hand van een consultatieverslag en een verslag van de operatiekamer dat hij dit gedaan had. Dit was volgens het Hof van Beroep echter onvoldoende om aan te tonen dat de patiënt voldoende geïnformeerd werd. De bewijslast werd dus volledig bij de arts gelegd door het Hof van Beroep.

Het Hof van Cassatie is het echter niet eens met deze zienswijze en oordeelt in haar cassatiearrest van 18 juni 2020 als volgt:

    1. “Krachtens artikel 870 Gerechtelijk Wetboek moet iedere partij het bewijs leveren van de feiten die zij aanvoert.
      Krachtens artikel 1315 Burgerlijk Wetboek moet hij die de uitvoering van een verbintenis  vordert het bestaan daarvan  bewijzen. Omgekeerd moet hij die beweert bevrijd te zijn, het bewijs leveren van de betaling of van het feit dat het tenietgaan van zijn verbintenis heeft teweeggebracht.
    1. Uit het geheel van deze bepalingen volgt dat bij een aansprakelijkheidsvordering de bewijslast van de tot aansprakelijkheid leidende gebeurtenis, de schade en het oorzakelijk verband tussen beide, behoudens wettelijke of contractuele afwijking, in de regel op de benadeelde rust. 
    1. Krachtens artikel 8, §1, eerste lid, Wet Patiëntenrechten heeft de patiënt het recht om geïnformeerd, voorafgaandelijk en vrij toe te stemmen in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar. Krachtens artikel 8, §2, Wet  Patiëntenrechten  hebben  de inlichtingen  die  aan  de patiënt verstrekt worden, met het oog op het verlenen van diens toestemming bedoeld  in  1,  betrekking  op  het  doel,  de  aard,  de  graad  van urgentie,  de  duur,  de frequentie, de voor de patiënt relevante tegenaanwijzingen, nevenwerkingen en risico’s verbonden aan de tussenkomst, de nazorg, de mogelijke alternatieven en de financiële  gevolgen. Ze betreffen bovendien de mogelijke gevolgen in geval van weigering of intrekking van de toestemming, en andere door de patiënt of de beroepsbeoefenaar relevant geachte verduidelijkingen, desgevallend met inbegrip van de wettelijke bepalingen die met betrekking tot een tussenkomst dienen te worden nageleefd. 
    1. Wanneer de benadeelde aanvoert dat hij schade heeft geleden doordat de arts heeft nagelaten hem de in voormeld artikel 8 Wet Patiëntenrechten bepaalde informatie te verschaffen, moet hij niet alleen bewijzen dat de arts hem de informatie daadwerkelijk had moeten geven, maar ook dat hij dat niet heeft gedaan.”

Volgens het Hof van Cassatie is het dus niet aan de arts, doch wel aan de patiënt als eisende partij om te bewijzen dat hij niet voldoende geïnformeerd werd. Het is immers de patiënt die op basis van een beweerdelijke fout van de arts een schadevergoeding eist. Volgens het Hof is het dan ook aan de patiënt om die fout aan te tonen.

Het Hof van Cassatie gaat zelfs nog verder en stelt dat de patiënt naast het feit dat hij moet bewijzen dat de arts over de informatie beschikte, ook moet bewijzen dat de informatie die de patiënt niet gekregen had voor hem relevant was.

De bewijslast van de patiënt gaat dus heel ver. Hij dient immers een dubbel bewijs te leveren alvorens hij succesvol de arts kan aanspreken omwille van een tekortkoming aan diens wettelijke informatieplicht.

Voor meer informatie in verband met dit onderwerp, kan u steeds contact opnemen met de advocaten van ESKA LAW.

 

Bron: