De wetgeving rond de bescherming van klokkenluiders is een werk van lange adem. Zogenaamde ‘klokkenluiders’ zijn personen die inbreuken op het Europees recht of op het Belgisch recht binnen een privaatrechtelijke rechtspersoon melden. Zij verdienen bescherming en hier werkt de Europese wetgever aan. In werd 2017 werd de ‘Klokkenluidersrichtlijn’ reeds uitgevaardigd.
Deze richtlijn moest door de lidstaten tegen uiterlijk 17 december 2021 worden omgezet naar nationaal recht. België heeft deze deadline gemist, doch is niet bij de pakken blijven zitten.
Op 8 juli 2022 heeft de ministerraad eindelijk een voorontwerp van de wet aangaande klokkenluiders goedgekeurd. De Europese Klokkenluidersrichtlijn wordt op die manier omgezet naar Belgisch recht. De toekomstige Belgische wet gaat verder dan wat de richtlijn bepaalt.
Zo bevat de tekst een betere bescherming tegen mogelijke vergeldingsmaatregelen door de werkgever op het gebied van ontslag en gerechtelijke procedures. Wat uiteraard in het voordeel van de klokkenluider is.
Er zijn drie kanalen gecreëerd om de melding te vergemakkelijken, met name
-
-
- Het intern kanaal: het melden, binnen een termijn van 3 maanden, aan een interne manager in ondernemingen met meer dan 50 werknemers;
- Het extern kanaal: melding aan een federale ombudsman, inclusief voormalige werknemers;
- De pers: berichtgeving via de pers indien de bovengenoemde kanalen geen succes hebben en in voorkomend geval van onmiddellijke bedreiging van het openbaar belang.
-
Naast deze kanalen zullen twee organen van belang zijn:
-
-
- (1) De Federale Ombudsman: verantwoordelijk voor het controleren van de ontvankelijkheid en het doorsturen van de informatie naar een bevoegde autoriteit;
- (2) Het Federaal Instituut voor de Bescherming van de Rechten van de Mens (FIRM): het verlenen van professionele, juridische en psychologische steun.
-
Ten slotte biedt de tekst van het voorontwerp ook bescherming aan klokkenluiders die belastingfraude aangeven.
Op dit gebied zullen anonieme klokkenluiders via het externe kanaal kunnen signaleren, maar zullen zij dit alleen via het interne kanaal mogen doen in ondernemingen met meer dan 250 werknemers. Professionele accountants, belastingadviseurs, bedrijfsrevisoren en anderen zullen zich niet meer kunnen verschuilen achter het beroepsgeheim en zouden dus tevens klokkenluiders kunnen worden.
Aangaande ambtenaren, is een besluit dat reeds in mei door de ministerraad is goedgekeurd, in afwachting van het advies van de Raad van State.
We kunnen stellen dat de regelgeving rond de klokkenluiders de goede kant op gaat, maar men kan nog niet zeggen dat het einde van de tunnel reeds werd bereikt.
Bron: www-stradalex-com.kuleuven.e-bronnen.be/nl/sl_news/document/sl_news_article20220715-2-nl.